‘Geri dönüşler mayısta hızlanır’

HANDE ATILGAN / Ankara – Yerinden edilen halkların başka ülkelere kalıcı olarak yerleşmesinin toplam mülteci hareketliliğinin yüzde 1’inin altında olduğunu belirten Kavlak, Türkiye’nin iç mevzuatı ve uluslararası hukukun Suriyelilerin “gönüllü geri dönüşünü” gerektirdiğini vurguladı. 2023’te tüm dünyada gerçekleşen “gönüllü geri dönüş” sayısının 1 milyon olduğunu bildiren Kavlak, Türkiye’de 1,5 milyonu 18 yaş altı olan 2 milyon 936 bin 369 kişilik Suriyeli nüfusun dönüşünün de yavaş gerçekleşebileceğini söyledi.
Geri dönüş sayısının günlük 5 binden 20 bine çıkarılması için çalışmaların sürdüğünü aktaran Kavlak, “Kışı belki burada daha güvenli geçirip mayıs-haziran aylarında okulların da kapanmasıyla dönüşler hız kazanabilir. Öncü gruplar geridekilere haber verecek. Şu anda aile fertleri Suriye’de olan kişilerden gitmek isteyenler var. Şu zamana kadar 18-45 yaş arası grubun daha çok gittiğini söyleyebiliriz” dedi.
Sınırda gönüllü geri dönüş danışmanlığı verildiğini ve ülkeden çıkan kişilerin kayıtlardan düşürüldüğünü kaydeden Kavlak, “Tekrar ülkeye gelmeleri halinde bu talebin olumsuz olarak değerlendirilebileceğine dair kendilerine bilgi veriliyor. Suriyeliler toplu geldikleri için geçici koruma altındaydı. Bu sefer (Geri dönen olursa) toplu bir etkilenmeden ziyade kişinin ülkesinden ayrılma sebebi bireysel bir mülakatla değerlendirilebilir” diye konuştu.

Gönüllülük şart
Bazı siyasetçilerden gelen “geçici koruma statüleri hemen kaldırılsın” çağrısına ilişkin de Kavlak, “Ortada Türkiye’nin tabi olduğu uluslararası hukuk kuralları da söz konusu ama bu en başta bu kadar yıl ‘sahip çıkılmış’ ya da desteklenmiş ve kayıp bir nesil olmasın diye uğraşılan çocuklara yapılmış bir haksızlık olur. Zaten bu olacak ama bu kadar aceleci davranmaya gerek yok. (Geçici koruma) Bir noktada kaldırılacak ama o noktanın iyi tespit edilmesi gerekiyor. Anahtar kelimeler; tercih yapma hakkına saygı duyulması, kişilerin gönüllü dönüşle ilgili doğru bilgilendirilmiş olması. Durum izlenecek, kişilerin güvenlikle ilgili kaygıları giderilecek, bir baskı oluşmayacak ve gönüllü olarak geri dönmeleri sağlanmaya çalışılacak” ifadelerini kaydetti.