Yeni yıl kararları

Patrick Özdemiroğlu- Biliyorsunuz, her senenin başında yeni yıl kararları almak diye bir realite var. Hayatımızda yolunda gitmeyen, değişmesini istediğimiz konuları “normal zamanda” yoluna sokamadığımız için bunun yükünü takvimdeki bir yaprağa yüklüyoruz. “Koskoca yıl değişebildiyse, biz neden değişemeyelim” diyerek listeler yapıyoruz. Aslında bu dönüm noktaları sadece yıl başlarına özgü değil; doğum günleri, tatiller gibi hadiseler de temiz bir sayfa açmaya vesile olabiliyor.
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre yeni yıl kararları alan dört kişiden biri, 1 hafta içinde hedefinden sapmaya başlıyor. Söz konusu kararları alanların yüzde 80’inin şubat sonunda su kaynatmaya başladığı görülüyor.Filmin sonuna bakıldığında ise hedefini sürdürmeyi başaranların oranı yüzde 10’da kalıyor. Özetle, bir dahaki sefere o arkadaşınız “İstemek başarmanın yarısıdır” diye nutuk çekmeye başlarsa, kendisini “Hayır efendim, yüzde 10’udur” diye düzeltebilirsiniz.
Öte yandan; sizin için bu yeni yılın en önemli kararı, “yeni yıl kararı almamak” da olabilir. Bu istisnai durumda istemekle başarmak arasındaki ilişkinin yükselmesini bekleyebiliriz.
Peki ya aldığımız kararlarla gerçekleşenler arasındaki uyumsuzluğun bir başka nedeni varsa? Kendimize koyduğumuz hedefleri yanlış seçiyor olabilir miyiz? Onları nasıl daha verimli belirleyebiliriz? Son birkaç yıldır kafamıza takılan her şey için kimi darlıyoruz? Evet, bu köşeyi bir teknoloji yazısı haline getirecek detay da orada saklı: Yapay zekâ. Ben de bu yıl alacağım kararlarla ilgili yapay zekânın duygulardan arınmış akılcı desteğine başvurdum. Önce Cohere’e neden insanların yeni yıl kararlarını uygulamakta zorlandığını sordum. Cevabını özetleyerek ekliyorum:
* Gerçekçi olmayan hedefler koymak.
* Doğru motivasyon kaynağı yaratmamak.
* Sosyal destek almamak.
* Zamanı iyi yönetememek.
* Duygusal sağlığı önceliklendirmemek.
Bu kez yeni yıl kararları konusunda nereden başlayacağımı bilmediğimi söyleyerek bir başka YZ aracı Gemini’ın kapısını çaldım. Kendisi bana Cohere’in vurguladıklarına paralel şekilde 9 maddelik bir rota çizdi:
* Geçen yıl hedeflerinde nerede takıldığını tespit et. Neleri başardın, neleri terk ettin?
* Koyduğun hedefleri ölçülebilir kıl. (Her gün şu kadar adım atacağım gibi)
* Hedeflerin yapılabilir olsun, senin değerlerinle de çelişmesin.
* Hedefler için zaman sınırı koy.
* Büyük hedefleri, ulaşılabilecek küçük parçalara ayır.
* Seni gözlemleyecek ve motive edecek bir partner belirle.
* Zaferlerini kutla.
* Tökezlediğinde kendine yüklenme.
* Kusursuz olmaya değil gelişme kaydetmeye odaklan.
Artık buradan daha kişisel yanıtlar almaya doğru gidebilirim diye düşünerek Gemini’dan önce popüler bir hedef listesi, daha sonra o listeden bana uygun gördüğüm zaman yönetimi ve sosyal bağlarla ilgili daha spesifik öneriler talep ettim. Kendimi geliştirmek istediğim konuları kendisine anlattım. Özellikle Orhun yazıtlarıyla aynı tarihlerde kaleme alınmış olmasına rağmen üzerinde çizik bile olmayan ‘Yapılacaklar listem’ konusunda yardım istedim. Ve bir noktada el sıkışmayı başardık. Anlaşmamız şöyle:
* Liste boş kalana kadar maddelerden birini her sabah ‘Kurbağayı ye’ tekniği ile 20 dakikalık odaklanmalarla eksiltmek. Güne o başarı hissiyle başlamak.
* Hedef büyükse onu küçük parçalara ayırmak.
* Hedeflerimden bir kişiye bahsedip, her başarı sonrası kendisine bilgi vermek. Onu bir denetçi gibi kullanmak.
* Başarılmış hedefleri kutlamak.
Benzer çalışmayı, sosyal anlamda geliştirmek istediğim konulara uygulamak ve Gemini ile ortak noktada buluşmak daha pratik oldu. Günlük tutanlar için veya kendisini uzun uzun anlatmaya üşenmeyecekler içinbaşka önerim de geçenlerde yazdığım NotebookLM olabilir. Sizi anlatan dosyayı deftere yükleyerek sadece yeni yıl hedef önerileri değil, kendiniz hakkında analizler ve podcaste de ulaşabilirsiniz.
Tabii malum kişiyle yüzleşmeye hazırsanız…